PET Şişe Bariyer Kaplamaları: Türler, Avantajlar ve Kullanım Alanları

PET (Polietilen Tereftalat) şişeler, haf, dayanıklı ve ekonomik olmaları nedeniyle içecek ve gıda
ambalajlarında yaygın olarak kullanılır. Ancak, PET’in doğal yapısı gereği gaz geçirgenliği yüksek
olduğundan bazı içeceklerde tat, aroma ve raf ömrü açısından sorunlar oluşabilir. Bu sorunları
önlemek için PET şişelerin iç yüzeyine farklı bariyer kaplamaları uygulanarak oksijen, karbondioksit
ve ışık geçirgenliği kontrol edilir.
Bu makalede, PET şişelerde kullanılan tüm bariyer kaplama türlerini detaylı şekilde inceleyeceğiz.

Cam Benzeri Kaplama (SiOx - Silikon Oksit Kaplama)

Tanım:

• PET şişelerin iç yüzeyine nano seviyede silikon oksit (SiOx) kaplanarak
cam benzeri bir bariyer sağlanır.
• Plazma kaplama veya kimyasal buhar biriktirme (CVD) teknikleriyle
uygulanır.

Avantajları:

✅ Yüksek gaz bariyeri: Oksijen ve CO₂ geçirgenliğini büyük ölçüde azaltır.
✅ Tat ve aroma koruma: İçeriğin orijinal lezzetini muhafaza eder.
✅ Şeffaf: Kaplama PET’in görünümünü değiştirmez.
✅ Geri dönüştürülebilir: Geleneksel PET ile uyumludur.

Dezavantajları:

❌ Kırılgan yapı: Kaplama çok ince olduğu için mekanik dayanımı düşük olabilir.
❌ Üretim maliyeti yüksektir.

Kullanım Alanları:

• Gazlı içecekler (kola, soda)
• Alkollü içecekler (bira, şarap)
• Premium meyve suları

Alüminyum Kaplama (Metalize Bariyer - ALD & PVD Teknolojisi)

Tanım:

• Atomik Katman Depolama (ALD) veya Fiziksel Buhar Biriktirme (PVD) ile
PET’in iç yüzeyine ince bir alüminyum tabakası eklenir.
• Oksijen ve ışık bariyeri sağlayarak içeriğin korunmasına yardımcı olur.

Avantajları:

✅ Mükemmel gaz bariyeri: Oksijen ve CO₂ geçişini neredeyse tamamen engeller.
✅ Işık koruması: UV ışınlarını bloke ederek ışığa duyarlı içecekleri korur.
✅ Tat ve tazelik muhafazası sağlar.

Dezavantajları:

❌ Geri dönüşüm süreci zorlaşır.
❌ Maliyetlidir.
❌ Şeffaf değildir, metalik görünüm oluşturur.

Kullanım Alanları:

• Bira ve alkollü içecekler
• Süt ve süt bazlı içecekler
• Işığa duyarlı meyve suları

Diamond-Like Carbon (DLC) Kaplama

Tanım:

• PET şişeye karbon bazlı ince bir film kaplanarak cam benzeri bir bariyer
oluşturulur.

• Plazma Destekli Kimyasal Buhar Biriktirme (PECVD) yöntemiyle
uygulanır.

Avantajları:

✅ Üstün gaz bariyeri sağlar.
✅ Tat ve aroma kaybını engeller.
✅ Şeffaf ve geri dönüştürülebilir.
✅ Kimyasal direnci yüksektir.

Dezavantajları:

❌ Üretim maliyeti yüksektir.

Kullanım Alanları:

• Gazlı içecekler
• Şarap ve alkollü içecekler
• Süt bazlı içecekler

Epoksi ve Poliüretan Bazlı Bariyer Kaplamalar

Tanım:

• Kimyasal olarak PET ile uyumlu epoksi veya poliüretan bazlı özel bir
kaplama uygulanır.

Avantajları:

✅ Tat ve aroma kaybını önler.
✅ Gaz geçirgenliğini azaltır.
✅ Üretim süreci kolaydır.

Dezavantajları:

❌ Geri dönüşüm sürecini karmaşıklaştırabilir.
❌ Kimyasal bileşenlerin içeceğe geçme riski iyi yönetilmelidir.

Kullanım Alanları:

• Süt ve süt bazlı içecekler
• Meyve suları
• Hassas içecekler

Multikatmanlı (Coex) Bariyer Kaplamalar

Tanım:

• PET şişenin iç yüzeyine EVOH (Etilen Vinil Alkol) veya Poliamid (Nylon)
katmanı eklenerek gaz bariyeri sağlanır.
• Ekstrüzyon kaplama veya enjeksiyon kaplama yöntemleriyle uygulanır.

Avantajları:

✅ Gaz geçirgenliğini büyük ölçüde azaltır.
✅ Raf ömrünü uzatır.
✅ Şeffaf olabilir.

Dezavantajları:

❌ Üretim maliyetleri yüksektir.
❌ Geri dönüşüm sürecini zorlaştırabilir.

Kullanım Alanları:

• Aseptik dolum gerektiren içecekler
• Gazlı içecekler
• Meyve suyu ve süt bazlı içecekler

Bariyer Kaplamaların Karşılaştırılması

Bariyer Türü	Gaz Bariyeri	Işık Koruma	Geri Dönüşüm	Maliyet	Şeffaflık	Kullanım Alanları
Cam (SiOx)	Yüksek	Orta	Kolay	Orta-Yüksek	Şeffaf	Gazlı içecekler, alkollü içecekler, meyve suları
Alüminyum	Çok Yüksek	Çok Yüksek	Zor	Yüksek	Mat/Metalik	Bira, süt, ışığa duyarlı içecekler
DLC Kaplama	Çok Yüksek	Orta	Kolay	Yüksek	Şeffaf	Şarap, gazlı içecekler, süt bazlı içecekler
Epoksi/Poliüretan	Orta	Düşük	Orta	Düşük	Şeffaf	Süt, meyve suyu, özel içecekler
Multikatmanlı EVOH	Yüksek	Orta	Zor	Yüksek	Şeffaf	Aseptik içecekler, meyve suyu, süt bazlı içecekler