Neck Finish Nedir?
Neck finish, bir şişe ya da kavanozun boyun kısmında yer alan, kapağın vidalanmasını ya da kapanmasını sağlayan tasarım özelliklerinin tamamıdır. Bu yapı, şişe ve kapak arasındaki mekanik uyumu ve sızdırmazlığı sağlar.
Neck Finish’in Teknik Bileşenleri
Neck finish genellikle şu unsurlardan oluşur:
a. Ağız Çapı (Outer Diameter)
Şişe veya kavanozun ağzının dış çapıdır. Bu çap, kullanılacak kapağın çapıyla birebir uyumlu olmalıdır.
Ölçü birimi: mm
b. Vida Sayısı (Thread Count)
Kapağın döndürülerek kapanmasını sağlayan diş sayısıdır. Genelde tekli (single start) ya da çoklu (double/triple start) olabilir.
- Single start: Her turda 360° dönüş yapar.
- Multiple start: Daha hızlı kapanma sağlar (yarım turda kapanabilir).
c. Diş Profili (Thread Profile)
Dişlerin şekli ve açısıdır. Genellikle standartlara göre belirlenir.
Örnek: SPI (Society of Plastics Industry) profilleri yaygındır.
d. Boyun Yüksekliği (Finish Height)
Şişe ağzının tabanından üst yüzeye kadar olan dikey uzunluktur. Bu yükseklik, kapağın ne kadar derine oturacağını belirler.
e. Boğaz Kenarı Çıkıntısı (Bead or Collar)
Kapakların altında yer alan contaların sıkı oturmasını sağlar. Özellikle sızdırmazlık için önemlidir.
f. Güvenlik Bandı Bölgesi (Tamper Evident Band Alanı)
Bazı neck finish’lerde, kapağın alt kısmına yerleştirilen güvenlik bandı için özel bir oyuk veya çıkıntı yer alır. Kapağın açıldığını gösteren bu sistem genellikle içecek sektöründe kullanılır.
Neck Finish Kodlama Sistemi: SPI Standardı (Gıda ve Kozmetik Endüstrisinde Yaygın)
Kod formatı: Çap (mm) / Finish kodu
Örnek: 28/410
- 28: Şişe ağzının dış çapı (28 mm)
- 410: Neck finish yüksekliği ve vida profiline dair SPI kodudur
- 400, 410, 415, 425, 430 gibi numaralar yükseklik ve diş yapısını belirtir.
| SPI Code | Description |
|---|---|
| 400 | Standard short neck, single-thread |
| 410 | Longer neck, suitable for cosmetic pumps |
| 415 | For thin-walled caps |
| 425 | Neck structure suitable for tamper-evident bands |
Önemli Neck Finish Tipleri (Uygulama Alanlarına Göre)
| Neck Finish Tipi | Kullanım Alanı | Açıklama |
|---|---|---|
| 28/410 | Şampuan, sıvı sabun | Pompalar ve flip-top kapaklar için |
| 38/400 | Gıda (meyve suyu, süt) | Sızdırmaz kapaklar, tamper-evident |
| 18/415 | Parfüm, serum | İnce sprey başlıkları için |
| 63/400 | Kavanoz, sos | Geniş ağızlı kapaklar |
| Twist-Off | Reçel, turşu, salça | Cam kavanozlarda sık kullanılır |
| Snap-on | Bebek mamaları | Bas-çek kapaklar |
Sektörel Standartlar
PET şişe üretimi: Genellikle PCO (Plastic Closure Only) kodları kullanılır
Örnek: PCO 1810, PCO 1881 (gazlı içecek şişeleri)
Cam ambalaj: Twist-off veya özel metal kapaklar
Kozmetik sektörü: Genellikle 20/410, 24/410, 28/410 gibi ölçüler
Neck Finish Ölçüm Yöntemleri
Ölçüm için teknik çizimlerde şu değerler bulunur:
- T (Outer Diameter): Dıştan dışa ağız çapı
- E (Thread root diameter): Vida kökü çapı
- H (Finish height): Boyun yüksekliği
- S (Thread start height): İlk vida başlama noktası
- I (Inner diameter): İç ağız çapı
Neden Önemlidir?
- Yanlış neck finish = Uyumlu kapak takılamaz
- Sızdırma, müşteri şikayetleri, üretim hatası
- Yüksek hacimli üretimlerde standartlaşma hayati önem taşır
- Uluslararası satışlarda doğru neck finish uyumu zorunludur